EVLİLİĞİN İPTALİ (BUTLANI) DAVASI

Evliliğin iptali davası nedir?

Evliliğin şekil şartlarını taşımasına karşın bazı hallerde geçerdiz olması nedeniyle iptali yetkili merciilerden talep edilebilir.Evliliğin iptali davası iki ana başlık altına incelenir. bunlar şçyledir:

  • Evliliğin Mutlak Butlanla Geçersiz Olma Şartları(TMK m.145)

    • Eşlerden birinin evlenme sırasında evli bulunması,
    • Eşlerden birinin evlenme sırasında sürekli bir sebeple ayırt etme gücünden yoksun bulunması,
    • Eşlerden birinde evlenmeye engel olacak derecede akıl hastalığı bulunması,
    • Eşler arasında evlenmeye engel olacak derecede hısımlığın (akrabalık) bulunması.
  • Evliliğin Nispi Butlanla Geçersiz Olma Nedenleri (TMK m. 148-151)

    • Ayırt etme gücünden geçici yoksunluk,
    • Yanılma (Hata),
    • Aldatma (Hile),
    • Korkutma (İkrah).

Evliliğin iptali davasını kimler açabilir?

Mutlak butlan sebeplerinin var olması durumunda cumhuriyet savcısı, ilgililer ve eşler; nispi butlan sebeplerinin var olması durumunda sadece eşler ve bazı durumda yasal temsilciler tarafından açabilir.

Evliliğin iptali davası ne kadar sürede açılmalıdır?

Medeni Kanun, mutlak butlan sebeplerinin bulunması durumunda evliliğin iptali davası açılabilmesi için herhangi bir hak düşürücü süre öngörmemiştir. Evliliğin her aşamasında iptal davası açmak mümkündür. Cumhuriyet Savcısı, eşler ve ilgililer evlilik ilişkisi devam ettiği sürece bu davayı açabilirler. Mutlak butlan nedenlerine dayalı olan evliliğin iptali davası eşlerden birinin ölümü halinde; yani evlilik ilişkisi bitmiş olsa dahi açılabilir.

Medeni Kanun, nispi butlan sebeplerinden dolayı dava açılabilmesi için 6 ay ve 5 yıllık hak düşürücü süreler öngörmüştür. Buna göre nispi butlan sebeplerine dayanılarak iptal davası açma hakkı, iptal sebebinin öğrenildiği veya korkunun etkisinin ortadan kalktığı tarihten başlayarak altı ay ve en geç evlenmenin üzerinden beş yıl geçmekle düşer.

Evliliğin iptali davasında yetkili ve görevli mahkeme neresidir?

Evliliği iptali davasında yetkili ve görevli mahkeme; eşlerin son altı aydır birlikte ikamet ettikleri yer ya da eşlerden birinin yerleşim yeri aile mahkemesidir. Aile mahkemesi bulunmayan yerlerde asliye hukuk mahkemeleri aile mahkemesi sıfatı ile yargılama yapar.